İnfertilite; evli çiftlerin istediği halde en az 1 yıl herhangi bir doğum korunma yöntemi uygulanmaksızın haftada 2-3 kere girilen cinsel ilişkiye rağmen gebe kalınılamaması infertilite yani kısırlık olarak isimlendirilir. Halk arasında "kısırlık" olarak bilinir. Ülkemizde oldukça yaygın olarak görülen bir problemdir. İnfertilite nedenleri % 40 oranında erkeğe, % 40 oranında kadına ve % 20 oranında ise hem erkeğe hem de kadına bağlı sorunlardan kaynaklanmaktadır.
infertilite (kısırlık) nedenlerinin büyük bir kısmı yapılan tetkikler sonucunda belirlenebilirken yaklaşık %10 oranında kısırlık nedeni tespit edilememektedir. Buna nedeni bilinmiyen kısırlık’ veya ‘açıklanamayan infertilite’ adı verilir.
İki çeşit infertilite vardır. Birincisi primer infertilite kadın hiç gebe kalamamıştır, ikincisi ise sekonder infertilite kadın daha önce gebe kalmış ama istediği halde tekrardan gebe kalamıyordur.Kadın ve erkekte yaş infertilitede önemli rol oynar.Yaş artıkça gebe kalma şansıda azalır.
Sterilite; kadın veya erkeğin kalıcı olarak (geri dönüşümsüz bir şekilde) kısırlık halidir. Erkek de testislerin yokluğu, kadında rahmin veya yumurtalıkların bulunmaması sterilite durumuna örneklerdir.
Fekuntide: Bir kadının 28 gün süren adet döngüsünde her gün ilişkide bulunsa bile hamile kalma olasılığı yalnızca % 25’dir. Kadının gebe kalma potansiyelini gösteren bu duruma ‘fekuntite’ ismi verilir.
GEBELİK BİRÇOK OLAYIN NORMAL – DÜZGÜN OLARAK İŞLEMESİNE BAĞLIDIR:
- Kadının adetleri düzenli olmalı .
- Kadının genital sistemi anatomisi normal sağlıklı olacak ;rahim boşluğu normal yapıda ve tüpler açık olmalı. Bu HSG ile anlaşılabilir.
- Hormonal sikusa uygun endometrıum gelişimi olacak ki yuvalanma olabilmeli .
- Sperm kalitesi uygun olacak : spermiogram normal olmalı .
- Yumurtlama zamanında ve uygun kalitede olmalı.
- Yumurtlama zamanında ilişkiye girilmiş olmalı.
İNFERTİLTEDE YAPILACAK TETKİKLER :
- Adetli olunmadığı bir zamanda tam bir jinekolojik muayene , kan tetkikleri ve servikal smeer
- Adetin ilk 3 günü içinde yapacak bazal hormon tetkikleri
- Erkeğin 3- 4 gün cinsel perhiz sonrası yaptıracağı spermiogram
- Folicülometri denilen ultrason ile doğal olarak yumurta gelişimi takibi
- Adetin 21 .nci günü yumurtlama nın hormonal tetkiki yapılır.
- Tüm bu yapılan tetkik ve takiplerde olumsuzluk saptanır ise kontrollü ovulasyon stimülasyonu, aşılama ve hatta tüp bebek tedavisi planlanmalıdır.
Erkek infertilitesi ile ilgili kavramlar
Oligospermi: Sperm sayısının normalden düşük olmasına bağlı erkek infertilitesi
Azospermi: Sperm sayısının sıfır olmasına bağlı erkek infertilitesi
Astenospermi: Hareketlilik oranının düşüklüğüne bağlı erkek infertilitesi
Teratospermi: Spermlerin yapılarındaki bozukluk oranının fazlalığına bağlı erkek infertilitesi
Erkek infertilitesi durumlarında genelde aşılama veya tüp bebek tedavileri tercih edilmektedir. Bazı olgularda spermlerin sayısını veya kalitesini arttırmak için ilaç tedavisi yapılabilmektedir.
Günümüzde ejekulasyonunda hiç sperm olmayan (azospermik) erkeklerde dahi TESE adı verilen bir çeşit tüp bebek tedavisi sonrasında gebelik olasılığı bulunmaktadır
HİSTEROSALPİNGOGRAFİ (HSG )
HSG; halk arsında bilinen adı ile renki rahim filmi kadın genital sisteminin rahim boşluğunun ve tuba uterinaların açıklığını gösteren radyo opak ilaçlar ile yapılan görüntüleme yöntemidir.HSG adet bitiminden 4-5 gun sonra siklusun ilk yarısı içinde çekilir. Radyoopak madde uterusa verilirken bunun rahim kavitesinden ve tubalardan geçerken X ışını ile görüntüsünün alındığı bir tetkikdir.Uygulama lokal yada genel anestezi altında yapılabilir.Kısa sürede raporlanabilir ve sonuç öğrenilebilinir.Eğer kavite defekti yada tuba uterina da geçiş defekti var ise operasyon yada tüp bebeğe hasta yönlendirilir.
