İLK ÜÇ AYLIK DÖNEM ( 1.nci TRİMESTER )
* GEBELİKTE GÖRÜLEN FİZİKSEL DEĞİŞİKLİKLER:
- Yorgunluk
- Bulantı ve Kusma
- İdrara Sık Çıkma
- Göğüs Hassasiyeti
- Başağrısı ve Kendini İyi Hissetmeme
- Kilo Artışı
Bu belirtiler her gebede görülebilen normal şikayetlerdir ama adet ağrısına benzer kasık ağrıları ve/veya lekelenme tarzı vajinal kanamalar varsa mutlak hekiminize başvurunuz..
GEBELİKTE GÖRÜLEN YORGUNLUK :
* Gebeliğin başlangıcında kadınların birçoğunda yorgunluk vardır. Bu duygu çok iyi anlaşılabilir bir durumdur. Gebeliğin ilk günlerinde vücudunuz bebeğe besinleri taşıyabilmek için daha fazla kan üretir.Bu artmış kanı göndermek için kalbiniz daha fazla çalışır ve nabızımız dakikada 10-15 daha fazla atar. Bu dönemde vücudumuzdaki fiziksel değişikliklere ek olarak ruhsal olarakta yeni duygular ve düşüncelerle de karşı karşıyasınızdır.Gebelik planlı olsun veya olmasın bu dönemde biraz daha duygusal olacaksınızdır. Bebeğinizin sağlıklı olup olmayacağı endişesi ve o na nasıl anne olacağınız konusunda içinizde karmaşık duygular olacaktır.İçinizde bütün bunların nasıl üstesinden gelebilirim endişesi olacaktır.
* Dinlenin; ihtiyacınız olduğu kadar dinlenin. Dengeli bir beslenme yanında sigara içme ve alkol gibi zararlı alışkınlıklardan kurtulun.Gün içinde arasıra şekerleme yapın. Bacaklarınızı yukarı kaldırarak dinlenin bu sayede enerjinizi yeniden kazanırsınız. Gün içinde şekerleme yapamazsanız ,hemen iş sonrası veya akşam yemeği öncesi yapabilirsiniz. Eşiniz veya çocuklarınız size ellerinden geldiğince yardımcı olsunlar.
* Dinlenmek için yatağa erkenden yatmak istiyorsanız yapın. Ayrıca yatmadan bir kaç saat önce su içmeyi keserseniz, geceleyin tuvalet için çok kereler kalkmaz zorunda kalmazsınız.
* Egzersiz yapın : Enerji düzeyinizi artırmanın en iyi yolu egzersiz yapmaktır. Her gün 30 dakika yürümek gibi orta düzeyde bir egzersiz bile kendinizi enerji dolu hissetmenize neden olur.
* Doğru yemek yiyin: Doğru yemek yeme, her zamankinden daha önemlidir .Gebeliğin başlangıcında doğal olan yorgunluk, daha önemlidir . Gebeliğin başlangıcında doğal olan yorgunluk, yeterli demir veya protein takviyesi almıyorsanız ileriki dönemlerde artabilir.
GEBELİKTE GÖRÜLEN BULANTI ve KUSMA :
* Gebeliğin erken döneminde bulantı ve kusma ile ilgili bir teori , bunun nedeni plasenta ve fetusta salgılanan hormon değişikliklerine bağlı olduğu şeklindedir. Ayrıca mide - barsak sistemindeki fiziksel ve kimyasal değişikliklerde bir parça rol oynayabilir. Mide gebelik hormonlarının etkisi ile daha yavaş boşalır. Bulantı ve kusma ayrıca, duygusal stres ve yorgunluk la da artabilir. Gebeliğin erken döneminde genellikle sabahları görülen bulantı - kusma günün herhangi bir zamanında görülebilir.. Bu belirti gebelerin %70’ ini etkilemektedir .İkiz gebeliklerde bulantı daha şiddetli olabilir. Gebelik bulantı – kusması genellikle hamileliğin 7-12 haftaları arasında görülür iken 14-16 haftalıkta azalır ve kaybolur. Fakat bazı kadınlarda bulantı ve kusma 3. Aydan sonra başlaya bilir ve bazı kadınlarda ise tüm gebelikleri süresince bulantı devam eder.
* Yeme alışkanlıklarınızı değiştirin : Gün içinde daha sık ve küçük öğünler şeklinde yemek bulantıyı azaltır. Yemek sırasında az sıvı almak da iyileşmeye yardımcı olur . Bunları yapmanın amacı mideyi tamamen boş veya tamamen dolu tutmaktan kaçınmaktadır .Çünkü her iki durum da bulantıyı daha kötü yapabilir.
* Çok yavaş kalkın : Sabahları yataktan alelacele kalkmayın ,dinlenin. Gebeliğin erken döneminde sık görülen yorgunluk da bulantıyı şiddetlendirebilir.
* Hoş olmayan kokulu yiyeceklerden ve aşırı baharat kullanmaktan kaçının: Bir çok kadın , gebelikleri sırasında bazı koku ve yiyecekleri hoş bulmazlar. Mümkün olduğunca bu tür yiyecekler ve kokulardan kaçının.
* Diğer olası yardımlar: Bulantınızı antiasid –anti reflü ilaçlar hafifletebilir fakat doktorunuza danışmadan ilaç almayınız. Çünkü bazıantiasidler vücutta sıvı tutarlar. Bulantınızın hafiflemesine B6 vitamini kullanmanızda yardımcı olabilir.
İDRARA SIK ÇIKMA :
* Gebeliğin böbreklerde olan kan akımı artışı ve süzme fonksiyonu artışı ile artan idrar hacmi ve gebeliğin büyümesi ile rahim büyümesi idrar kesesine bası yaptığı için çok sık idrara gidilir .Hatta öksürmek ve hapşırmak gibi durumlarda idrar kaçırabilirsiniz
* Yatmadan birkaç saat önce su içme keserseniz, gece buyunca daha az kalkarsınız ve daha kaliteli uyursunuz. Fakat aksi olmadıkça gebelik süresince sıvı alımını kesmek iyi bir fikir değildir.
* İhtiyaç hissettiğiniz her an idrarınızı yapın, idrarınızı tutmak , idrar yolları enfeksiyonuna yol açar. İdrar yaparken öne doğru eğilmek idrar torbanızın tam olarak boşalmasına yardımcı olur.
GÖĞÜSLERDEKİ HASSASİYETİN :
* Östrojen veProgestron adı verilen dişilik hormonlarının artmış üretimi gebe kadının göğüslerinde ki değişikliklerin temel nedenidir. Gebeliğin ilk birkaç haftasında göğüslerinizde hafif değişiklikler hissedebilirsiniz , bunlar ağrılı olabilir.
* Göğüslerinizi iyi destekleyen sütyen kullanımı hassasiyet ve ağrıyı azaltabilir.
BAŞAĞRISI VE İYİ HİSSETMEME :
* Gebeliğin erken döneminde görülen baş ağrıları birçok kadını rahatsız etmektedir. Nedeni belli değildir, fakat gebeliğin erken döneminde görülen diğer rahatsızlıklar gibi, hormon düzeyinizdeki ve kan dolaşımındaki değişiklikler neden olabilir. Diğer olası nedenler stres ve yorgunluktur. Gebe kaldığnızı öğrenir öğrenmez kafeini azaltırsanız veya tümden keserseniz, bu değişklikler birkaç gün sizde baş ağrısı yapabilir.
* Kendini iyi hissetmeme, gebe kadınlarda sık görülür ve gebelik sırasında görülen dolaşım değişiklikleri sonucu olabilir.Stres, yorgunluk ve açlık da kendini iyi hissetmeme ve bayılmanın nedeni olabilir.Kendini iyi hissetmeme şiddetli ise kan ağrısı veya vajinal kanama ile birlikte ise ciddi bir neden olan bebeğin uterus (rahim) dışında başka bir yere yerleşmesinden şüphelenebilir. Bu gibi durumlarda hemen doktorunuza danışınız.
* Sinüs baş ağrısı ; yüzün ön tarafı ve kenarlarına, burun çevresine, gözlere sıcak kompres uygulama ile azalabilir.
*Gerilme egzersizleri, baş ağrınızı azaltmanın yanısıra kendinizi çok iyi hissetmenize neden olur. Bu egzersizleri gözünüzü kapatıp sakin güzel bir yer düşünerek yapın. İyi yemek yeme ve iyi dinlenme ile egzersiz de çok önemlidir.
*Söylemesi çok kolaydır ama yaşamınızdaki stresi azaltmak gebeliğinizin ilk dönemleri ile geri kalanı kolay geçirmenizi sağlayacaktır.
*Ağrı kesici kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın.
*Hafif sersemlik durumlarını yattığınız yerden veya oturduğnuz yerden yavaş kalkarak azaltabilirsinz.
KİLO ARTIŞI NEDENİ :
* Gebelik boyunca toplam 11-14 kilo almanıza rağmen,bunun çok küçük bir oranını ilk üç ayda alırsınız. İlk üç ayda kilo artışı yalnızca 1 kilodur. Bebeğin tüm organ sistemleri ilk üç ayda oluşur. Daha sonraki dönemde ise bunlar büyür ve gelişirler. * İlk üç ayın sonunda bebek ortalama 7cm. boyunda ve 28 gram ağırlığında dır.
* Bazı organ ve organ sistemleri oluşmuş ve hatta çalışmaya başlamıştır.Örneğinkalp gebeliğin yaklaşık 26. gününden ihtibaren atmaya başlar.
* Üreme organları gelişmiştir fakat bebeğin cinsiyeti tam olarak anlaşılamaz.
* İlk kemik hücresi oluşur.
* Dolaşım ve solunum sistemleri çalışmaktadır.
* Karaciğer safra yapmaktadır ve böbrekler idrar torbasına idrar salgılamaktadır.
* Bebek ilk üç aylık dönemde hareket etmeye başlamıştır.Ama anne adayı bunu daha hissedemez.
Gebeliğin ilk 3 ayında aşağıdaki belirtiler varsa mutlaka doktorunuza başvurunuz;
- Adet ağrısına benzer yada daha fazla hissedilen karın , kasıkve ağrısı bel ağrısı
- Anormal vajinal kanamalar lekelenme yada aktif kanama tarzı
- Aşırı bulantı ve kusma
- Yüksek ateş
- Şiddetli baş ağrısı
İKİNCİ ÜÇ AYLIK DÖNEM ( 2.nci TRİMESTER )
GEBELİKTE GÖRÜLEN FİZİKSEL DEĞİŞİKLİKLER:
İkinci üç aylık dönem gebeliğin 13. haftası ile 27. haftası arasında ki dönemdir. 'Altın dönem' olarak da adlandırılan bu dönemde bulantımız azalmıştır, uykularımız düzelmiştir ve enerjimiz yerine gelmiştir.
İkinci üç aylık dönemde uterusun genişlediğini karnınızın büyüdüğünü fark edeceksiniz. İkinci trimester sonunda bebek ilk trimesterdeki boyutundan 4 kat daha büyük olacaktır. Uterus büyürken, etrafında olan diğer organlar normal yerlerinden birazcık uzaklaşacaktır.
GEBELİKTE GÖRÜLEN AĞRI :
* Gebelik sırasında kalça bölgenizdeki kemiklerin arasındaki eklemeler yumuşayıp gevşerler.Bunların doğum sırasında bebeğin bu bölgeden geçebilmesi için bir hazırlıktır.Bu dönemde, vücudun ağırlık merkezinizin yeri değişir.Bunun sonucu olarak zamanla ve belki hiç farkında olmadan vücut şekliniz ve yürüme şekliniz değişir.Ağırlık merkezindeki değişiklikleri kompanse etmek için yapılan bu değişiklikler de sırt ağrılarına neden olur.
* Sırt ağrınızı azaltmak için, oturmanıza, kalkmanıza ve yürümenize dikkat etmelisiniz.
* Doğru duruş egzersizleri yapın, omuzlarınızın gerisinde durun.
* Bacaklarınız hafif yukarıda oturun ve bacak bacak üzerine atmayın.
* Sırt ve karın bölgenizdeki kasları güçlendirmek için yapılan egzersizler sırt ağrısının azalmasına yardımcı olacaktır.
* Daha önceden karın bölgesine uygulanan bir ameliyat geçirmişseniz ağrıların nedeni buradaki yapışıklığın gerilmesi olabilir.
* Dinlenme egzersizleri ve sıcak banyo rahatlatabilir.Ağrı sürekli devam ederse doktorunuzu arayın.
* Bacaklardaki kramplar 3. aydan sonra sık görülür.Genellikle geceleri oluşur ve bazen uykudan uyandırıcak kadar şiddetlidir.Bacak kramplarının gerçek nedeni belli değildir.Fakat kalsiyum alımında ki yetersizlik, yorgunluk veya sinirler üzerine uterusun yaptığı basınç ağrıya denen olabilir.
* Bacak krampları sizi çok rahatsız ederse, kalça kaslarınızı gerici egzersizler yapın.
* Uzun süre oturmaktan veya uzun süre yürümekten kaçının
* Eğer kramp girerse, dizinizi gererek ayağınızı hafifçe yukarı kaldırın.
* 0 bölgeye sıcak uygulamalar rahatlatıcı olabilir.
GEBELİKTE GÖRÜLEN MİDE RAHATSIZLIKLARI :
* Mide yanmasının nedeni, mide içeriğinin yemek borusuna doğru geri kaçmasından oluşur.Bu meydana geldiğinde, mide asitleri yemek borusunu tahriş eder.
* Gebelikte mide yanmasına sebep olan birçok durum vardır.En önemli nedeni, büyüyen uterus yukarı doğru mideyi sıkıştırmasıdır. Diğer nedeni sindirim sisteminizin çalışması hormonların etkisi altında yavaşlamaktadır.Yemek borusunda dalga şeklinde hareketlerle ilerleyen yiyeceklerin gidişi gebelik sırasında yavaşlamaktadır.Midenin boşaltılması gecikmekte ve yiyecekler sindirim sisteminden daha yavaş boşalmaktadır.
* Bulantı ve kusmayı kesmek için ilk üç ayda yaptığnız şeyler mide yanmasını da önleyecektir.
* Mide yanmanızı artıran hareketler ve pozisyonlardan kaçının.
* Bir şeyi kaldırırken dizlerinizin üstüne çökün.
* Sırt üstü yatmaktan kaçının ve kendinizi minderlerle destekleyin.
GEBELİKTE GÖRÜLEN CİLT DEĞİŞİKLİKLERİ :
* Gebelik sırasında vücudumuzda görev yapan hormonlar cildinizde belirli değişikliklere neden olur. Bunlardan en sık görüleni kadınların yaklaşık %90'ına karşılaşılan cilt kararmasıdır.Bu belirti, esmer kadınlarda daha belirtidir. Gerçek nedeni belli değildir fakat artmış östrojen düzeyleri bununla ilişkili olabilr.
* Gebelik sırasında cilt kararması; gögüs uçları, kasık bölgesi ve göbek çevresinde belirgindir. Ayrıca koltuk altları ve kalçanın iç tarafında da belirebilir. Bazı gebelerde ayrıca yüzde de hafif cilt kararması oluşur.
* Gebelik sırasında cilt kararması güneş ışığı veya diğer ultraviole ışıklarla daha da kötüleşebilir. Bu durumda fazla güneşe maruz kalmayın. Dışarıda olduğunuz zaman vücudunuzu en az 15 koruma faktörlü bir güneş kremi ile koruyun.Hava güneşlide olsa , bulutluda olsa zararlı güneş işınlarının vücudunuza gelebileceğini unutmayın!..
* Tırnaklar kırılgan ve yumuşak olabilir. Oje kullanmak bu durumu daha da kötüleşebilir.Ellerinizi olduğu gibi tırnaklarınızı da losyonla nemlendirin ve deterjanla çalışırken kesinlikle eldiven giyin.
GEBELİKTE GÖRÜLEN KABIZLIK :
* Kabızlık, gebelikte görülen en sık ve en rahatsız verici durumlardan biridir. Kabızlığın nedeni sindirim sisteminin genel olarak yavaşlaması ve büyüyen uterusun alt barsaklara yaptığı baskıdır.Kabızlık gebeliğin son döneminde hemoroid (basur) oluşumunu arttırır.
* Bu problemle baş etmenin en önemli yolu diyetinizi düzenlemektedir.
* Liften zengin yiyecekler ve fazla sıvı alma kabızlığı önler veya hafifletirler. Her türlü çiğ sebze, meyve ve her türlü et yemeği yiyebilirsiniz.
* Meyve ve sebzeler ihtiyacınız olan lifi almanızı sağlar.
* Yaptığınız egzersizi artırmanız da bu probleme yardımcı olabilir.
* Günlük yürüyüşlerinizi biraz artırmanız etkili olabilir.
* Bu dönemde de doktorunuza danışmadan müshil yada benzeri ilaçlar almayınız.
GEBELİKTE GÖRÜLEN ANEMİ (KANSIZLIK ) :
* Bebeğin gebelik sırasında artan ihtiyaçları vücudunuzun demir gereksinimini fazlalaştırır. Demir, alyuvarların yapımında rol oynayan çok önemli bir elementtir. Gebelik öncesinde günlük demir ihtiyacınız 15 mg kadarken şimdi bunun 2 katına (30 mg demire ) ihtiyacınız vardır. Gebelik sırasında kan hacminiz yaklaşık % 45 oranında artar. Vücudunuzda yeterince demir yoksa artmış alyuvar üretimindeki ihtiyacı karşılayamaz ve bunun sonucunda anemi gelişir.Gebe kadınlarda anemi yorgunluk strese yol açar ve annenin hastalıklara daha çabuk yakalanmasına sebep olur. Aneminin belirtileri de ;
- Yorgunluk ve güçsüzlük halsizlik
- Solukluk
- Nefesten darlığı
- Çarpıntı – tansiyon düşüklüğü
- Baş dönmesi dir.
Bunun için neler yapılabilinir : Aneminin tedavisi demirden zengin besinler yemek ve demir preparatları kullanmaktır.
GEBELİKTE GÖRÜLEN KİLO ARTIŞI :
* Bu ikinci üç aylık dönemde ne kadar kilo alırsınız? Kilo artışı biraz da gebelikten önceki ağırlığınıza biraz bağlıdır fakat ilk üç aydan sonra haftada 400-500 gram almanız normaldir.
* Gebeliğin 26. haftasında bebeğin boyu yaklaşık 23 santimetre ve ağırlığı 670 gramdır.
* Gebeliğin 28.nci haftasında bebek gözlerini açar ve kapar ve düzenli aralarla uyur ve uyanır.Bu dönemde boyu 25 santimetre ve ağırlığı 900 gramdır.
* Bebeğinizin hareketlerini hissetmeye başlamanızdan itibaren, bebeğinizde sizi duyabilmeye başlamaktadır. İşitme en iyi 24. haftada başlamaktadır.Bu dönemde bebeğiniz dışarıdan gelen seslere cevap verir. Şimdi bebeğiniz sizin sesinizi duymaktadır ve doğumdan sonra sizi tanıması muhtemeldir. Uterusun (rahim) içindeki ortam çok sessizdir fakat bebeğiniz kalbinizin artışlarını, damarlar içinde kanın akışını ve mide-barsak seslerini duymaktadır. Bebeğin diğer duyu organları da bu dönemde gelişmektedir.16. haftadan başlayarak bebeğiniz ışığa hassas duruma gelmektedir ve 29. haftada bebek gözünü açarak parlak ve sürekli yanan ışığın kaynağını bulmaya çalışır.
* Bebeğin hareketlerini yaklaşık 18-20nci . haftalarda hissedersiniz. Bu dönemde hareketler biraz düzensizdir daha sonra yavaş yavaş düzenli olur. Bebeğin en hareketli aktif olduğu zaman 27 ve 32. haftalardır.
ÜÇÜNCÜ ÜÇ AYLIK DÖNEM ( 3.ncü TRİMESTER )
GEBELİKTE GÖRÜLEN FİZİKSEL DEĞİŞİKLİKLER:
*Nefes Nefese Kalma *Uyku Problemleri *Cilt Değişiklikleri
*Hemoroid *İdrar Kaçırma *Kilo Artışı
* Üçüncü dönem, gebeliğin 28. Haftasından başlar ve doğumda biter. Bu dönemde doğumun ne zaman başlayacağını düşünmeye başlarsınız. Bu dönemde bebeğinizin sağlıklı olup olmayacağı konusundaki endişeler ve korkularınız anlaşılabilir. Doğuma kadar olan sürenin çabuk geçmesini istersiniz ki hemen çocuğunuza kavuşup onu sevebilirsiniz.
GEBELİKTE GÖRÜLEN NEFES DARLIĞI :
* Gebeliğin son döneminde sanki yeterince hava almıyormuşsunuz gibi gelir. Bunun nedeni akciğerlerin hemen altındaki düz kas tabakasının ( yani diyafragm kasının ) ; büyüyen uterusun yaptığı baskı sonucu 4 cm . kadar yukarı doğru yükselmesidir. Aynı zamanda, progesteron hormonu, beyindeki solunum merkezi üzerine etki ederek daha derin nefes alıp vermesine neden olur. Sonuç olarak , gebelik sırasında toplam akciğer kapasitesi azalmasına rağmen, gerçekte her nefeste aldığınız hava miktarı hacim olarak artmaktadır.
* Annenin genişlemiş dolaşım ve solunum sistemleri sayesinde bebeğe yeterince kan geldiği müddetçe bebeğiniz yeterli besin ve oksijen almaktadır.
* Vücut şeklinizi düzletmek, hem gebelik sırasında hem de sonrasında daha iyi nefes alıp vermenizi sağlar.Oturup - kalkarken sırtınızın düzgün ve omuzlarınızın arkasında olmasına dikkat edin
* Nefes nefese kalmanız gebeliğin son birkaç haftasında azalır çünkü bu dönemde bebek artık yavaş yavaş aşağı doğru doğum kanalına indiğinden akciğer üzerine olan basınç ortadan kalkmaktadır.
* Nefes nefese kalma gebelik sırasında sık görülmesine rağmen, daha ciddi durumlarda hemen doktorunuzu arayın
GEBELİKTE GÖRÜLEN KALÇA AĞRISI :
* Gebelik sırasında artan hormon salgıları ; kalça kemiği arasındaki eklemlerde gevşemeye yol açar. Bu kemiklerin artmış bükelebilme özelliği sayesinde bebek doğum kanalından rahatlıkla geçer. Fakat bu aşırı gevşeme ve oynaklık kalça ağrısına neden olur.
* Sırtınızı ve karın kaslarını güçlendirecek egzersizler kalça ağrısını azaltabilir. Ilık banyolarda yardımcı olabilir.
* Kalça ve uyluk bölgesindeki ağrı, uyuşukluk ve his kaybına siyatik denir.Uterusun siyatik sinirine yaptığı basınç sonucu oluşur. İki siyatik sinir sırtınızın alt bölgesinden bacaklara ve ayaklara uzanır.Gebelikte oluşan siyatik sinir ağrısı önemli bir olay değildir, gecicidir.
* Doğuma yakın dönemlerde bebek pozisyon değiştirirse siyatik ağrısı azalabilir,ı lık banyolar ve ters tarafa yatarak uyumakta ağrıyı azaltabilir.
GEBELİKTE GÖRÜLEN UYKU PROBLEMLERİ :
* Doğum yaklaştıkça geceleri uyumanız artık iyice güçleşir.Bunun çeşitli sebepleri vardır.Bir nedeni artık karnının iyice büyüyüp size rahat bir pozisyon sağlayamamasıdır. Diğer bir neden ise bebeğin gelişi ile ilgili duyduğunuz doğal endişelerdir.
* Gebeliğin son döneminde uyku için en iyi pozisyon bacak ve dizleriniz bükülü şekilde sol tarafınıza yatmaktır.Sol tarafa yatmak sırt üstü yatmak çok daha iyidir çünkü bu durum, ayak ve bacaklarımızda kalbe doğru kanı taşıyan büyük toplardamarlara olan rahimin basısı ortadan kalkar ve kan akışı düzenli normal olur.
* Karın bölgesini ve bacaklarınızı desteklemek için minder kullanabilirsiniz.
