TEL: 0266 715 28 70 - 0532 609 39 61E-MAİL: 33hsen@gmail.com

Aile Planlaması

Evli çiftler  ekonomik durumlarına  göre   iyi  bakabileceği  yetiştirebileceği çocuk sayısına  kendisi karar verirler. Ama gebeliğin istenmediği durumlarda cerrahi bir müdahale olan kürtaj la muhattap olmamak için etkili bir doğum kontrol yöntemi uygulamaları gerekir. Günümüzde uygulanmakta olan gebelikten korunma yöntemleri  şunlardır :

  1. DOĞUM KONTROL HAPLARI (OKS)
    Doğum kontrol hapları, vücuttaki östrojen ve progesteron hormonları ile benzer yapıda ve düşük düzeyde hormon içerir. Doğru kullanıldığında gebelikten koruma oranı % 99,9dur. Gebelikten korunmak amacı ile doğurganlık çağından itibaren kullanılabileceği gibi  genç kızlar da bazen adetlerin düzenli ve ağrısız olması, yumurtalık kistleri nin tedavisi, düzensiz uterus kanamlarının tedavisi içinde kulanılabilir. Kullanımı çok kolaydır. Her gün 1 tablet düzenli olarak alınmalıdır. Hap kullanmaya adetin birinci günü başlaması önerilir. Fakat ilk 3 gün içinde de başlanabilir.İlacı hergün aynı saatte alın. Bir gün unutursanız  ertesigün  iki tane birden alın ve devam edin , eğer iki gün unutursanız ek koruma  sağlayın çünkü koruyuculuk azalır. Koruyuculuk ilk kutudan itibaren düzenli kulanıldığında  vardır. Kutuyu bitirdiğinizde 7 gün ara verin ve diğer kutuya başlayın.Bir sonraki kutuya geçmek için adetinizin başalmasını  beklemeyin. İlacı kullanırken 7 gün ara verdiğinizde adet olursunuz, adet miktarı ve süresi normal adetlerinizden az ve kısadır. Genellikle bir kutunun son tabletini aldıktan 3-4 gün sonra kanamanız başlar.Yeni geliştirilmiş 28 tablet içeren kutularda, ara vermeden ikinci kutuya başlamanız gerekmektedir.


DOĞUM KONTROL HAPI GEBELİKTEN NASIL KORUR?

  • Yumurtlamayı engeller.
  • Rahim ağzı akıntısının koyulaşmasını sağlar, böylece spermler rahim ağzından içeri geçemez
  • Rahim içi dokusunu incelterek döllenmiş yumurtanın yerleşmesini engeller.


DOĞUM KONTROL HAPINI   KİMLER KULLANABİLİR:

  • Etkili bir korunma yöntemi  isteyenler
  • Adet kanamaları fazla miktarda, düzensiz, ve/veya adetleri aşırı ağrılı olanlar
  • Premenstrüel sendrom dediğimiz adet öncesi gerginlik sendromu yaşayanlar
  • Ayrıca dış gebelik geçiren ve RİA  kullanması sakıncalı olan kişiler için özellikle uygun bir yöntemdir
  • Yumurtalık kistleri, endometriozis hastalığında


 DOĞUM KONTROL HAPINI KİMLER KULLANAMAZ :

  • 35 yaş üzerinde olup günde 20 den fazla sigara içenler
  • Damar sertliği, damar tıkanıklığı, yüksek tansiyonu olanlar
  • Migreni ve epilepsisi olanlar
  • Şeker hastalığı, aşırı şişman olanlar felç geçirenler
  • Sarılık ve karaciğer hastalığı geçirenler
  • Meme kanseri tanısı ve şüphesi olanlar
  • Daha önce ağır depresyon geçirenler


    DOĞUM KONTROL HAPLARI AŞAĞIDAKİ RAHATSIZLIKLARDA DA KULANILABİLİR:
  • Dış gebelik geçirmişlerde   etkin koruma sağlar
  • Adet kanamalarının miktarını  ve süresini azaltacağından kanaması fazla ve anemik kişilerde yarar sağlar.
  • Premenstruel sendrom olarakta bilinen adet ve adet öncesi dönemin olumsuz fiziksel ve psikolojik etkilerini azaltır
  • Tüylenmeyi azaltır,kıl büyümesini geciktirir. Polikistik over ve hirsutizm de kullanılır.
  • Adetleri düzenler, adet ağrılarını azaltır ya da geçirir
  • Ciltteki yağlanmayı önleyerek cildin iyi görünmesini sağlar ve sivilce oluşumunu engeller
  • Çoğu kadında gebelik korkusu yok olduğu için cinsel istek artar
  • Memenin iyi huylu hastalıkları ve  adet dönemlerindeki meme ağrılarını  azaltır .
  • Yumurtalık, rahim içi dokusu kanseri riskini 5 yıl ve daha uzun süre kullananlarda azaltır.

    DOĞUM KONTROL HAPI KULLANIRKEN  AŞAĞIDAKİ BULGULAR SİZDE VAR İSE DOKTORUNUZA BAŞVURUN :
  • Şiddetli baş ağrısı ve migren nöbetlerinde artış
  • Bulanık görme ve görme bozukluğunda
  • Şiddetli bacak ağrılarında
  • Göğüs ağrısı ve solunum bozukluğunda
  • Ani sarılıkta
  • Memede kitle görüldüğünde


2RAHİM İÇİ ARAÇLAR(NORMAL VE HORMONLU RİA. LAR)
Halk arasında spiral olarak bilinir. Plastikten yapılmıştır. Bazılarının çevresinde bakır, altın, gümüş metaller sarılıdır. Son yıllarda çevresine progesteron hormonu sarılan spiraller  de kullanılmaktadır. Koruma süresi cinsine göre 5 ila 10 yıl arasında değişmektedir. Spirali her 5 yılda bir değiştirmek ve bu arada rahmi bir kaç ay dinlendirmek gerekir  hemen takmamak ve  ara vermek en ideal olanıdır.
 

RAHİM İÇİ ARAÇLARIN ÖZELLİKLERİ:

  •  Sperm hücresinin rahime ve tüplere ulaşmasını, böylece yumurtanın döllenmesini engeller
  • Çevresine sarılı metaller spermleri öldürücü etkisi de vardır.
  • Takıldığı andan itibaren korur. RIA % 85- 90 korur
  • Uzun süreli ve etkili koruma isteyenler ve günlük  hap  yöntemi istemeyenler için  idealdir.
  • Emziren kadınlar  için idealdir. Emzirmeyi etkilemez
  • Araç çıkarıldıktan sonra geri dönüş çabuktur. Çıkarıldığı ilk aydan sonra  gebe kalınabilir
  • Adet miktarında artma, süresinde uzama, ara kanamalar meydana gelebilir.Bu şikayetler 3 aydan sonra azalır. 3 aylık bu döneme alışma süreci diyoruz. 3 aydan sonra kanama şikayetleri devam ederse RİA çıkarılmalıdır
  • Bel ve kasıkta hafif ağrı, kramplara sebep olabilir
  • RİA takılı iken gebelik olabilir. Bunların % 1- 3 de dış gebelik görülür. Daha önce dış gebelik öyküsü olanlar RIA taktırmamalıdır.
  • Vajinal enfeksiyonlara yatkınlık artar. Vajinal akıntılar sık görülür, bu akıntılar tedavi sonrası kısa bir süre sonra tekrarlayabilir. Bu nedenle doğum yapmamış kadınlarda ilk seçenek olmamalıdır.
  • RİA  uygulandıktan sonra 24 saat ilişkiye girilmemelidir.


RAHİM İÇİ ARAÇLAR NE ZAMAN TAKILIR :

  • Adet kanaması esnasında ,adet kanaması var iken  rahim ağzı açık olduğundan  kolay uygulanır, takma sırasındaki ağrı ve kanama  adet kanaması ve ağrısı  ile kompanse edildiği için endişe yaratmaz.
  • Emzirme döneminde adet görmeyen hastalara yapılacak gebelik testinden sonra takılabilir.
  • Normal doğumdan 48 saat sonra veya 6 hafta sonra, Sezaryenla doğumdan 8 hafta sonra takılabilir.
  • Kürtaj ve düşükten hemen sonra veya 4 hafta sonra takılabilir.
  • Spiralini yenisi ile değiştirmek isteyenlerde jinekolojik her hangi bir problem yoksa 1-2 ay dinlendirilmeli ,bu arada geçici olarak diğer kontrol yöntemleri  uygulanabilir.Yeni adetinde ria yeniden takılabilinir.

Rahim içi araç kontrol  muayenesi;  uygulandıktan  sonraki  ilk adetin bitiminde  ve şikayeti yoksa  1 sene sonra yapılmalıdır.

Rahim içi araç takılan kişide  şu bulgular var ise  doktora başvurulmalıdır:

  • Adet gecikmesi olduğunda , ektopik gebelik yönünden,
  • Şiddetli karın ağrısı olduğunda,ektopik gebelik  yada perforasyon  yönünden,
  • Cinsel ilişkide ağrı oluyorsa, anormal, kokulu akıntı varsa yerinden kaymış ria yönünden,
  • RİA’ nın düştüğünden şüphe ediliyorsa,ele gelmiyorsa
  • Aşırı kanama varsa  hemen bir doktora başvurunuz.

 
3-   GELENEKSEL YÖNTEMLER

  • TAKVİM HESABI: Çok düzenli adet gören, bilinçli kadınlarda bile gebe kalma riski çok fazladır. Adetleri 28 günde bir düzenli  hastalarda adet başlangıcının 14.günü ve 14.günden önceki ve sonraki 3 gün riskli günlerdir.Yani adet başlangıcının 11 ile 17.günleri arası gebe kalınabilecek günlerdir.Bu günlerde ilişki olmaz ise koruculuğu  olabilir.
  • GERİ ÇEKME: Genellikle başarısız bir yöntemdir. İstenmeyen gebeliklerin çoğunda bu metod kullanılmıştır. Erkekte boşalmadan önce penisden bir sıvı gelir ve o sıvının içinde de spermler bulunur.Yani boşalma olmadan öncesi ön sıvılardan da rahatlıkla hamile kalınabilir. Ayrıca ilişki kalitesinide  bozan bir yöntemdir, fakat ülkemizde bir haylide fazla uygulanmaktadır.
     
  • VAJENİN YIKANMASI: Bu yöntem gebelikten korunmada hemen hemen     etkisizdir. Çünkü spermler birkaç saniye içinde zaten  rahime geçerler. Ayrıca vajeni yıkamak vajenin doğal flora ortamını bozduğundan vajinal enfeksiyonlara zemin hazırlar.
     

4-  ACİL KONTRASEPSİYON YÖNTEMLERİ :
Ağızdan alınan'' Ertesi Gün Hapları'' ve'' RİA'' acil kontrasptif  yöntemler olarak kullanılır. Bu yöntemler korunmasız ilişkiden sonra  yada tecavüz  olayından sonra  ilk 72 saat içinde yapılmalı  ve ne kadar erken yapılırsa o kadar etkin bir koruma sağlar.
Bu yöntemler  acil durumlarda kullanılmalı, alışkanlık haline getirilmemelidir.Adet düzensizliği ve  vajinal kanamalar yapabilir.
 

5-  SPERM ÖLDÜRÜCÜ İLAÇLAR(SPERMİSİTLER)
Sprem öldürücü bu ilaçlar ilişkiden 10 dakika önce vajen içine uygulanır,koruyucu etkisi fazla değildir. Coit sonrası hemen vaginal duş yapılmamalıdır.

6-  PREZERVATİF(KONDOM)

Halk arasında'' prezervatif'',''kondom'',''kılıf'' diye isimlendirilir. Coit sırasında erekte olmuş penise geçirilen genellikle kauçuktan yapılmış ince bir kılıftır.Prezervatif  ayrıca cinsel yolla geçen hastalıklardan ( Genital siğil, hepatit, AİDS vb) da koruma özelliği vardır. Kondom spermlerin vajene girmesini engeller. Bazı kondomlar sperm öldürücü (spermisit )maddelerle kaplıdır. Bazıları ise kayganlaştırıcı özelliktedir.
Uzun süreli bir yöntem için uygun zamanı bekleyemeyen acil bir yönteme gereksinim duyanlar,birden fazla kişi ile cinsel ilişkide  bulunanlar ve cinsel yolla bulaşan hastalık riski altında olanlar için idealdir.Kondomun vajen içinde kalması durumunda hemen doktora başvurmalı.Yırtılması durumunda  da hemen bir spermisit veya ertesi gün hapı kullanılmalıdır.Çünkü koruyuculuk azalmış olur....

 

7-   AYLIK VE 3 AYLIK İĞNELER

Ülkemizde  aylık ve 3 aylık   olarak  bilenen iki ayrı  doğum kontrol iğnesi vardır. Aylık olanı  genellikle tercih edilendir. 3 aylık olanda  uygulama sonrası 3 ay adet olamadığı için  bazen  ateş basması sıkıntı şikayetleri  , adet düzensizlikleri olabiliyor  ama aylık istemeyen  uzun süreli  kullanım için idealdir.Eğer kişide  myom, kist  ,ağrılı adet görme endometriosis var ise 3 aylık daha uygun olabilmektedir.Bu yöntemleri uygulayanlarda  uygulama terk edildikten sonra  ovulasyon tekrardan geri dönecektir ama bu geri dönüş özellikle 3 aylık yöntemi kullananlarda daha gecikmeli olur. Hormonal yöntem olduklarından Avantaj/Dezavantajları  aynı doğum kontrol haplarınada olduğu gibidir.

 
8-   STERİLİZASYON YÖNTEMLERİ
KADINDA TUBA LİGASYONU (TÜPLERİN BAĞLANMASI ) :  

Spermler rahimden geçerek   Tuba uterina ( fallop tüpleri ) lara  ulaşırlar . Burada yumurtayı döllerler, döllenmiş yumurta ortalama 5-7 gün içinde  bu tuba uterina ( fallop tüpleri ) vasıtası ile   rahime taşınır ve oraya yerleşir. Tüp ligasyonu işte  bu transfer , geçiş yolunun  cerrahi bir işlem ile  kapatılması olayıdır. Genellikle sezaryen operasyonu  esnasında uygulandığı gibi  bir başka zamanda da mini laparatomi  dediğimiz  (3-5 cm lik kesi ile), yada laparaskopi ( kapalı  ameliyat )  ile yapılır.


ERKEKTE VAZEKTOMİ : Erkekte spermleri taşıyan kanalın bağlanması işlemidir.

Bu işlem yapıldığında erkekte cinsel istek azalma, ereksiyon olamama, boşalamama gibi hiç bir problem ile karşılaşılmaz.

NEXPLANON ( KOLTUK ALTI İMPLANT )
Gebelik
Jinekoloji
İletişim Bilgileri (Harita)
Telefon
0266 715 28 70 - 0532 609 39 61
E-Mail
33hsen@gmail.com
Adres
Hacıyusuf Mh. İnönü Cd. Gözde Apt. No:101/2 Bandırma / Balıkesir
© 2017 Jin. Op. Dr. Halil ŞEN - Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı - Tüm Hakları Saklıdır.

Web Tasarım & Kodlama